Phần 1. Kiến thức cơ bản về Viêm Xoang

I. Khái niệm.

- Viêm xoang là một bệnh xảy ra do viêm các xoang cạnh mũi, đa số bởi nhiễm trùng. Viêm xoang được phân loại theo cấp tính và mạn tính.

- Viêm mũi dị ứng là hiện tượng mũi bị viêm, sưng tấy do dị ứng với các tác nhân trong và ngoài cơ thể như bụi, khói, lông, tơ, thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất không khí....Tuy không đe doạ tính mạng, nhưng viêm mũi dị ứng lại gây những khó chịu đáng kể cho người bệnh trong thời gian kéo dài. Bệnh này làm ảnh hưởng tới hiệu suất tại nơi làm việc cũng như tại trường học, cản trở các hoạt động thể thao, giải trí. Nó thường kết hợp với viêm tai giữa, viêm mũi xoang, suyễn... Đa số người mắc viêm mũi dị ứng ở độ tuổi dưới 45 tuổi, nhiều nhất ở độ tuổi 21-30.

II. Phân loại:

Viêm xoang: Có 6 loại viêm xoang cơ bản

Viêm xoang hàm
Viêm xoang sàng
Viêm xoang trán
Viêm xoang bướm
Viêm xoang sau
Viêm đa xoang - viêm nhiều xoang một lúc

Nhận biết Viêm Xoang

Viêm mũi dị ứng: Có 2 loại viêm mũi dị ứng chính:

1. Viêm mũi dị ứng theo mùa (còn được gọi là sốt cỏ khô): thường vào mùa xuân, hay mùa hè hoặc cả vào mùa thu (tùy theo vùng) do phấn hoa và các bào tử trong gió, có thể xuất phát từ: cỏ, cây, nấm mốc, lá cây khô...

2. Viêm mũi dị ứng quanh năm: gây ra bởi những tác nhân trong nhà như các con ve, mạt, bụi nhà và các mảnh da bong tróc của các thú nuôi... Đôi khi, có thể là do các bào tử nấm mốc phát triển ở trên các giấy dán tường, cây trồng trong nhà, rèm thảm, bàn ghế hoặc các vật được bọc vải,…

3. Hiếm hơn là do dị ứng với thức ăn.

III. Triệu chứng:

* Viêm xoang: Có tất cả 4 triệu chứng chính:

1. Đau nhức: vùng bị nhức tùy theo xoang bị viêm

· Xoang hàm: nhức vùng má.

· Xoang trán: nhức giữa 2 lông mày. Có giờ nhất định, thường là 10 giờ sáng.

· Xoang sàng trước: nhức giữa 2 mắt.

· Xoang sàng sau, xoang bướm: nhức trong sâu, nhức vùng gáy.

2. Chảy dịch: Viêm xoang thường gây ra hiện tượng chảy dịch, tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm mà dịch nhầy có thể chảy ra phía mũi hoặc xuống họng. Viêm các xoang trước thì dịch chảy ra mũi trước. Viêm các xoang sau thì dịch chảy vào họng. Triệu chứng chảy dịch làm cho người bệnh có cảm giác luôn phải khụt khịt mũi hoặc cảm giác lờ đờ ở cổ họng luôn muốn khạc nhổ.

Tùy theo mức độ bệnh nặng hay nhẹ, bệnh mới bị hay bị lâu năm, dịch nhầy sẽ có màu trắng đục, màu vàng nhạt hoặc màu xanh, có mùi hôi, khẳn.

3. Nghẹt mũi:Đây là triệu chứng vay mượn của mũi. Có thể nghẹt 1 bên, có thể nghẹt cả 2 bên.

4. Điếc mũi:

Ngửi không biết mùi. Thường là viêm nặng, phù nề nhiều, mùi không len lỏi lên đến thần kinh khứu giác.

Viêm xoang khó phát hiện: không có các triệu chứng trên, hoặc chỉ có một triệu chứng đơn độc mà thôi. Viêm xoang dễ phát hiện: có ít nhất 3 triệu chứng trên.

Trường hợp đặc biệt: viêm xoang hàm do răng. Chỉ xoang hàm một bên viêm nặng mà thôi do vi khuẩn từ sâu răng đưa vào xoang. Mủ chảy vào mũi, rất hôi.

* Viêm mũi dị ứng:

· Cảm giác như bị "cảm" kéo dài.

· Nghẹt mũi, hắt hơi, chảy mũi, thường là chảy mũi loãng trong

· Đau đầu. Đau, cảm giác ù và đầy tai.

· Đau họng và khạc đàm kéo dài.

· Ho khan.

· Rối loạn giấc ngủ và ngáy.

· Mất mùi và mất vị giác. Kém tập trung.

· Ngứa, đỏ, chảy nước mắt, phù nề thâm quầng mí mắt.

Xem thêm phần 2: Phác đồ điều trị Viêm Xoang, Viêm Mũi dị ứng

Ths. Đỗ Duy Thắng